Τιμούμε στις 30 Ιανουαρίου τους τρεις μεγάλους Δασκάλους και Ιεράρχες, το Μέγα Βασίλειο, το Γρηγόριο το Θεολόγο και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο. Παρόλο που και οι τρεις γεννήθηκαν περί τον 4ο αιώνα μ.χ. – 1700 τόσα χρόνια πριν – εντούτοις εξακολουθούν να τιμώνται με την ίδια λαμπρότητα σε όλο το χριστιανικό κόσμο μέχρι και σήμερα. Κι αυτό συμβαίνει γιατί οι ίδιοι αποτελούν ζωντανά παραδείγματα ανθρώπων που έζησαν όπως ο Θεός ορίζει, φωτίστηκαν από τη χάρη του και δίδαξαν με τον τρόπο ζωής τους όχι μόνο τους ανθρώπους της εποχής τους αλλά και όλες τις επερχόμενες γενεές. Στο πρόσωπο των τριών Ιεραρχών πραγματοποιήθηκε ο αρμονικός συνδυασμός της Κλασσικής παιδείας και του Χριστιανικού κηρύγματος. Χρησιμοποίησαν, δηλαδή, οι τρεις Δάσκαλοι τη φιλοσοφία και τη ρητορική για να μεταδώσουν στους απλούς ανθρώπους το Λόγο του Θεού.
- Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το 330 μ. χ. Σπούδασε ρητορική, γραμματική, φιλοσοφία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική μα πάνω απ’ όλα μελετούσε τα λόγια του Χριστού που μιλούσαν για αγάπη και προσευχόταν θερμά να του δώσει ο Θεός δύναμη να τα εφαρμόσει. Ο Θεός τον ευλογεί και τον ενισχύει και έτσι τον βλέπουμε μόλις γίνεται Επίσκοπος να πωλεί όλη την περιουσία του και να χτίζει φτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, λεπροκομείο, νοσοκομείο και γηροκομείο – μια ολόκληρη πολιτεία δηλαδή – όπου φιλοξενούνταν 30000 άτομα και που ονομάστηκε προς τιμήν του Βασιλειάδα. Αυτό όμως που τον χαρακτήριζε έντονα ήταν η αγάπη του για τη χριστιανική ορθόδοξη πίστη για χάρη της οποίας ήταν έτοιμος να πεθάνει. Αυτό το απέδειξε στην πράξη όταν ο απεσταλμένος του Αυτοκράτορα τον διέταξε να σταματήσει να κηρύττει εναντίον της φοβερής τότε αίρεσης του Αρειανισμού. Ο Επίσκοπος, όμως, Βασίλειος του απάντησε περήφανα: «Δε με φοβίζουν οι απειλές σας. Δε φοβούμαι ότι θα μου πάρετε την περιουσία μου, γιατί το μόνο που έχω είναι αυτό το τριμμένο ράσο και μερικά βιβλία. Την εξορία δεν τη λογαριάζω γιατί όπου κι’ αν πάω θα είναι η προσωρινή μου κατοικία. Ούτε τα βασανιστήρια τα φοβάμαι, γιατί το σώμα μου είναι τόσο αδύνατο που σύντομα θα υποκύψει κι έτσι θα ενωθώ γρηγορότερα με το Θεό».
- Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος γεννήθηκε στην Αριανζό της Καππαδοκίας το 329 μ.χ. Σπούδασε κι’ αυτός στην Καισάρεια , την Αλεξάνδρεια και την Αθήνα, όπου γνώρισε το Βασίλειο και έγιναν πολύ αγαπημένοι φίλοι. Αναδείχθηκε Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, λάμπρυνε με την παρουσία του τον πατριαρχικό θρόνο και έγραψε πολλά θρησκευτικά βιβλία, γι’ αυτό ονομάστηκε και Θεολόγος. Πολέμησε κι’ αυτός, όπως και ο Μέγας Βασίλειος, τις ιδέες του Αρειανισμού και κατάφερε να οδηγήσει πολλούς Χριστιανούς πίσω στην ορθή πίστη.
- Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο τρίτος μεγάλος Ιεράρχης, γεννήθηκε στην Αντιόχεια και σπούδασε ρητορική και Θεολογικές επιστήμες. Όσοι τον άκουγαν έμεναν καταγοητευμένοι από τα ωραία λόγια του περί Θεού, τόσο πολύ μάλιστα που έλεγαν ότι από το στόμα του «έτρεχε χρυσός» και έτσι τον ονόμασαν Χρυσόστομο. Όταν έγινε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως κυβέρνησε την Εκκλησία με πίστη, αγάπη, υπομονή αλλά και αυστηρότητα. Δε δίστασε να κατηγορήσει όχι μόνο τους ισχυρούς και τους πλούσιους της εποχής του αλλά και την ίδια την Αυτοκράτειρα Ευδοξία για την άσωτη και πολυτελή ζωή της. Αυτή του η τόλμη ήταν και η αιτία της εξορίας του όπου απέθανε σε ηλικία 62 χρονών. Έγραψε πολλά βιβλία καθώς και τη λειτουργία που ακούμε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία. Μίλησε πολύ για τους νέους, την ανατροφή τους και την αξία του αγώνα που πρέπει να κάνουν από μικρά παιδιά. Αυτός ο αγώνας πίστευε ότι θα τα οδηγούσε στο Χριστό όπου θα αγιάζονταν και θα αποκτούσαν πνευματική υγεία, δύναμη και αγάπη. Τόνιζε συγκεκριμένα ότι οι νέοι μας πρέπει να γίνουν αθλητές για το Χριστό και μιμητές του.
Από τα πιο πάνω φαίνεται πως οι τρεις Ιεράρχες υπήρξαν ακούραστοι εργάτες του Ευαγγελίου, σοφοί άνθρωποι των γραμμάτων αλλά και πνευματικοί ηγέτες ενός ολόκληρου λαού. Το έργο τους υπήρξε πολύπλευρο και ανεπανάληπτο. Η μεγαλύτερή τους όμως προσφορά είναι ότι πέρασαν σε όλο τον κόσμο και σε μας το μήνυμα ότι η ανθρώπινη επιστήμη και μόρφωση είναι σημαντική και απαραίτητη, πολύ πιο σημαντική όμως είναι η γνώση του Θεού που είναι η «αληθής σοφία». Αυτή αποκτάται με τη μελέτη της Αγίας Γραφής, θρησκευτικών βιβλίων και τη συμμετοχή μας στα μυστήρια της Εκκλησίας. Μας θυμίζουν δηλαδή ότι η αληθινή μόρφωση συμβαδίζει πάντα με το δρόμο προς το Χριστό .
