Γράφει η Σόνια Ευθυμιάδου
Ευτυχώς ήμασταν εκεί! Δηλαδή, καλά που τα καταφέραμε να είμαστε εκεί! Γιατί εδώ κι ένα χρόνο, αμέσως μετά το 1ο Αντάμωμα, θέλαμε να το καταφέρουμε και, δόξα τω Θεώ, τίποτε δε μας εμπόδισε να το πετύχουμε.
Η Παρασκευή ήταν η πρώτη μέρα του τολμηρού αυτού εγχειρήματος που ξεκίνησε ως εξής: ο σύλλογος της Σιταριάς «Νέοι Ορίζοντες» είχε την πραγματικά σπουδαία έμπνευση να το ξεκινήσει όλο αυτό. Σίγουρα το κίνητρο ήταν πολύ δυνατό. Αλλιώς δε θα είχε ένα τόσο δυνατό αποτέλεσμα.
Δέκα ήταν τα συγκροτήματα που χόρεψαν το βράδυ της Παρασκευής και οχτώ το βράδυ του Σαββάτου. Χορευτικά από κάθε νομό της Μακεδονίας,αλλιώς τι Παμμακεδονικό Αντάμωμα θα ήτανε; Ανάμεσά τους, σε ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας και δικαίως, το χορευτικό της Παμμακεδονικής των ΗΠΑ, συγκεκριμένα οι ελληνικής καταγωγής νέοι της Βοστώνης. «Πλατιά του ονείρου μας η γη» έγραψε για τη Μακεδονία ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς και αυτός ο στίχος μού ήρθε στο νου, όταν τυχαία πλησίασα έναν χορευτή τους, το Γρηγόρη, και μου είπε πως η καταγωγή του είναι από τα Τρίκαλα. Να που πλάτυνε στ’ αλήθεια η Μακεδονία μας, αφού η Παμμακεδονική κλείνει μες στην αγκάλη της και παιδιά που η γεωγραφία μάς λέει πως δεν είναι από δω. Αλλά, τι λέω τώρα; Αφού η Μακεδονία Ιδέα είναι τελικά κι όχι γεωγραφικός όρος ή χώρος…
Βεβαίως Καστοριανοί είμαστε και είναι απαραίτητο να αναφερθούμε ξεχωριστά στη συμμετοχή του παιδικού χορευτικού συγκροτήματος του Εξωραϊστικού και Πολιτιστικού Συλλόγου των Μανιάκων. Κι όπως συμβαίνει πάντα με τα παιδιά, συγκίνησαν τις καρδιές των θεατών, απλώς γιατί είναι παιδιά και αυτά τα ξεχωριστά κι ευαίσθητα πλάσματα του Θεού κάνουν και τις καρδιές των μεγάλων πιο ευαίσθητες και πιο τρυφερές απ’ ό,τι συνήθως είναι…
Όμως, κάθε συγκρότημα είχε τη δική του ξεχωριστή παρουσία και έναν διαφορετικό λόγο για να σταθούμε ιδιαίτερα σ’ αυτό: πότε ήταν οι χοροί, πότε οι μουσικές, πότε τα διαφορετικά μουσικά όργανα –προσωπικά, στη Σιταριά πρόσεξα για πρώτη φορά πως υπάρχει μακεδονική λύρα, την είδα και την άκουσα σε χορούς από κάποιο χωριό της Δράμας, που έχω ξεχάσει τ’ όνομά του, αλλά όχι την αίσθηση που μου έκανε-, πότε οι στολές, πότε οι κεφαλόδεσμοι, πότε όλα αυτά μαζί… Αληθινή πανδαισία χρωμάτων που στριφογύριζαν μαζί με τα σώματα των χορευτών, οι οποίοι κάποτε κάποτε πετούσαν ψηλά τα καπέλα τους και δεν ξέρω αν τα ξαναβρήκαν… Κι οι φούρλες και τα τσαλίμια κι οι φουστανέλες που πρόσθεταν χάρη στη χάρη των χορευτών… Κι αυτή η φοβερή ποικιλία των χορών!… Μια ποικιλία που δείχνει έναν τεράστιο πλούτο: αυτόν της Παράδοσής μας –κάθε περιοχή με τους δικούς της χορούς, άλλο το τοπίο κι άλλη η ψυχοσύνθεση των ανθρώπων που τους δημιούργησαν, γι’ αυτό και η τόση ποικιλία τους, όμως όλοι μαζί είναι η ίδια η Ελλάδα, γιατί «Πατρίδα είναι κι οι χοροί και τα τραγούδια μας» (εφ. ΟΔΟΣ, 19/7/2012) κι ένα σωρό άλλα πράγματα που μας χαρακτηρίζουν και όπου υπερέχουμε, αλλά ίσως δεν το είχαμε ως τώρα συνειδητοποιήσει…
Θα πρέπει εδώ να κάνουμε και μιαν αναφορά στην άψογη διοργάνωση. Ασφαλώς είναι πολλά τα άτομα στα οποία αυτή οφείλεται. Μιλώ για «τους αφανείς ήρωες», όπως πολύ πετυχημένα τους αποκάλεσε η κ. Γκατζούλη της Παμμακεδονικής Ένωσης όλων των Παμμακεδονικών της Υφηλίου. Αν κρίνουμε από τους εφήβους που έπαιρναν τις παραγγελίες των επισκεπτών και σέρβιραν, θα πρέπει να τους βαθμολογήσουμε με Άριστα! Γιατί αντάμωμα χωρίς κοινό τραπέζι δε γίνεται και τα παιδιά αυτά, τα πολλά, με τα μπλε μπλουζάκια τα στολισμένα με τον μακεδονικό ήλιο στην πλάτη, που ήταν σαν να έφεγγε και να χαμογελούσε αυτά τα τρία βράδια, τα παιδιά λοιπόν αυτά, με περισσή ευγένεια, υπομονή και προθυμία, τα έβγαλαν πέρα παλικαρίσια. Μάλλον γιατί είχαν καταλάβει πως έπρεπε να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους για έναν τέτοιο λόγο και τον έδωσαν…
Όλα αυτά, λοιπόν, τα ωραία έγιναν τα δυο πρώτα βράδια του τριήμερου Ανταμώματος. Παράλληλα, όμως, εκτυλίσσονταν και άλλες ιδιαίτερα συγκινητικές σκηνές. Γιατί το Αντάμωμα ήταν αντάμωμα και η Σιταριά έγινε τόπος συναντήσεων παλιών φίλων που είχαν στο μεταξύ και επί χρόνια χαθεί κι εκεί που βρέθηκαν, μια λεπτομέρεια τους πρόδωσε και τους φανέρωσε, αφού ο χρόνος είναι αμείλικτος και αλλάζει τα πρόσωπα και τα σώματα, όσο κι αν δεν το θέλουμε…
Και φτάνουμε στην Κυριακή, που δεν ήταν απλώς το τελευταίο βράδυ, αλλά ήταν το αποκορύφωμα, καθώς συμμετείχαν εβδομήντα χορευτικά συγκροτήματα, που, χωρισμένα σε τρεις μεγάλες ομάδες, κατέβηκαν από τρεις δρόμους του χωριού χορεύοντας και ταυτόχρονα κρατώντας τα λάβαρά τους και ελληνικές σημαίες που χόρευαν μαζί τους. Τόπος προορισμού και σημείο συνάντησης η πλατεία της Σιταριάς. Αυτή ήταν μια μοναδική στιγμή, είμαστε πολύ τυχεροί όσοι το ζήσαμε. Και πάλι η ποικιλοχρωμία και ποικιλομορφία των στολών των χορευτών πέτυχαν να μας δώσουν ένα θέαμα πραγματικά φαντασμαγορικό. Κοκκίνισαν τα πρόσωπα των χορευτών και των χορευτριών, πήραν το χρώμα των κόκκινων τριαντάφυλλων που είχαν άλλες χορεύτριες πίσω από τ’ αυτιά τους, άλλες ζωγραφισμένα πάνω στα μαντίλια που φορούσαν στο κεφάλι τους. Το θέαμα πραγματικά εκπληκτικό. Και το ‘καναν ακόμα πιο εκπληκτικό τα χαμόγελα, που δεν έλειψαν ούτε στιγμή από τα πρόσωπα, τα χαμόγελα που δεν έκαναν τη χάρη στον υδράργυρο που ήταν πολύ ψηλά όλες αυτές τις μέρες και δεν εξαφανίστηκαν ούτε λιγόστεψαν…
Εκεί ήταν που πήραν φωτιά οι φωτογραφικές μηχανές των θεατών. Και μπόρεσαν να απεικονίσουν τα πάντα. Όλα εκτός από το βίωμα. Γιατί οι φωτογραφίες είναι ντοκουμέντα, αποδεικνύουν πως ήμασταν και μεις εκεί κι αποτυπώνουν τα πάντα, εκτός από το συναίσθημα του ανθρώπου που πατάει το κουμπάκι.
Αυτό το συναίσθημα μένει μέσα μας ανεξίτηλο για πάντα και επαναφέρει το χαμόγελο στα χείλη όταν αναπολούμε αυτό που ζήσαμε χτες και σήμερα ανήκει ήδη στο παρελθόν.
Και μας αφήνει ζωντανό το όνειρο να είμαστε και του χρόνου εκεί. Στο Αντάμωμα της Σιταριάς, που ευχόμαστε να μείνει για πάντα και θα μείνει…
Με τις ευχαριστίες μου στο συμπατριώτη μου Βασίλη Αβραμίδη, που μου το ζήτησε…
Καστοριά, 16 Ιουλίου 2012
Σόνια Ευθυμιάδου-Παπασταύρου
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ ΣΟΝΙΑΣ
Η Σόνια Ευθυμιάδου-Παπασταύρου, δασκάλα, κατάγεται από τη Φλώρινα, ζει όμως και εργάζεται από το 1981 στο Μαυροχώρι Καστοριάς.
Από τα βιβλία που έχει γράψει –αρκετά αναφέρονται στην τοπική ιστορία της Καστοριάς- τα πιο γνωστά είναι:
Με τη σάκα τους φορτωμένη αλήθειες, 2003, εκδ. Καλυψώ (2 εκδόσεις), σελ. 287. Τα έσοδα από την πώλησή του διατέθηκαν στην Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.) για την ενίσχυση της λειτουργίας του Θεραπευτικού Ξενώνα Εφήβων «ΙΡΙΣ».
Μάνες από Φλόγα, εκδ. Καλυψώ, Βόλος 2009 (η 1η έκδοση), Φλώρινα 2010 (η 2η έκδοση) και Λάρισα 2012 (η 3η έκδοση), σελ. 56. Όλα τα έσοδα διατίθενται στη ΦΛΟΓΑ Μαγνησίας, Σύλλογο γονέων παιδιών με καρκίνο.
Από τα βιβλία που έχει επιμεληθεί το βιβλίο «Ζήτω το Σχολείο» που εξέδωσε το Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου πήρε τον έπαινο για το σχολικό έντυπο 2008 από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά.
Επίσης, η κ. Ευθυμιάδου αρθρογραφεί από το 1990 -αρχικά στην τοπική εφημερίδα Καστοριανή Εστία, από το 1998 στην εφημερίδα ΟΔΟΣ (odos-kastoria.blogspot.com)- πάνω σε ζητήματα παιδαγωγικά, πολιτισμού, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, τοπικής ιστορίας κ.ά.
Τέλος, από το 2008 έχει την τιμή να ανήκει στη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, ενώ από το 2011 είναι μέλος του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
