ΔΗΜΟΣ ΠΑΙΟΝΙΑ

Ο Χρήστος Π. Ίντος μας αναφέρει τους λόγους που επιβάλλουν με τον [ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ 2] να  δημιουργηθεί  «Δήμος Παιονίας» με πρωτεύουσα τη Γουμένισσα.
Μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 και τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας Κυβέρνησης, η αλλαγή του αυτοδιοικητικού χάρτη της χώρας ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα. Η ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών αναφερόμενη στο ζήτημα έκανε λόγο για συγχωνεύσεις Δήμων, Νομαρχιών και Περιφερειών, αφού προηγηθεί διαβούλευση με τους φορείς της αυτοδιοίκησης, τις τοπικές κοινωνίες και τα κόμματα. Δήλωσε αποφασισμένη να υλοποιήσει το σχέδιο σύντομα.
Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) για λογαριασμό της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος (ΚΕΔΚΕ) εκπόνησε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε και προτείνει για το Ν. Κιλκίς τη σύσταση τριών Δήμων που θα προκύψουν από τη συνένωση των σημερινών:
1.Γαλλικού, Κιλκίς, Πικρολίμνης (38.988 κάτοικοι).
2.Δοϊράνης, Κρουσσών, Μουριών, Χέρσου (15.762 κάτοικοι).
3.Αξιούπολης, Γουμένισσας, Ευρωπού, Πολυκάστρου, Κοιν. Λιβαδίων (31.674 κάτοικοι).
Από κατοίκους της Παιονίας εκφράζεται η άποψη να αποτελέσει έναν Δήμο. Η λογική αυτή μπορεί να στηριχθεί στα εξής:
Η Παιονία από τα μυθικά χρόνια ως τα βυζαντινά, άλλοτε εκτείνονταν από τη Θράκη ως την Ήπειρο, άλλοτε περιορίζονταν στην κοιλάδα του Αξιού και άλλοτε παρέμεινε γεωγραφικός όρος περιοχών του ευρύτερου Μακεδονικού χώρου. Οι περισσότεροι συγγραφείς της αρχαιότητας, από τον Όμηρο ως και τους βυζαντινούς, αναφέρονται σε αυτήν και στους κατοίκους της πολλές φορές εκτενέστατα. Το αρχαίο όνομά της το 1925 μετά από σχετική εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών στα πλαίσια ονοματοθεσίας νομών, επαρχιών, πόλεων, κωμοπόλεων δόθηκε στην παλιά υποδιοίκηση Γουμενίσσης. Αυτή λειτουργούσε από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Την περίοδο 1914-1919 ανήκε στα Γιαννιτσά, το 1919-1924 στο Ν. Πέλλας, το 1924-1927 στο Ν. Θεσσαλονίκης, όπου και συνέχισε να παραμένει ως επαρχία μέχρι το 1935. Τη χρονιά εκείνη προστέθηκε στο Ν. Κιλκίς. Σήμερα η επαρχία αυτή με πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους αποτελείται από τους Δήμους Γουμένισσας, Αξιούπολης, Ευρωπού και την Κοινότητα Λιβαδίων. Τα παραπάνω κέντρα και τα γύρω χωριά τους πορεύτηκαν επί αιώνες μαζί, όπως και μετά το 1922 με την εγκατάσταση προσφύγων από τις αλησμόνητες Πατρίδες. Αποτέλεσαν και αποτελούν ενιαίο γεωγραφικό χώρο.

Αυτοί οι λόγοι υπαγορεύουν τη δημιουργία ενός Δήμου με το όνομα ΠΑΙΟΝΙΑ.

Η Γουμένισσα είχε δυναμική παρουσία από τους πρώτους χρόνους της τουρκοκρατίας και έγινε θρησκευτικό, εκπαιδευτικό, διοικητικό, οικονομικό και κοινωνικό κέντρο. Αυτοδιοικούμενη από τον 17ο αιώνα απολάμβανε προνομίων. Η Ι. Μ. της Παναγίας, το θησαυρισμένο εκεί Εικόνισμα της ομώνυμης Παναγίας, αργότερα τα μετόχια Μονών του Αγίου Όρους και του Παναγίου Τάφου και τα Μοναστήρια των τελευταίων τριάντα χρόνων την κατέστησαν κέντρο Ορθόδοξης λατρευτικής ζωής. Αποκορύφωμα της εκκλησιαστικής της ιστορίας, την οποία εκτίμησε και σεβάστηκε η Εκκλησία της Ελλάδος, ήταν ο καθορισμός της ως έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου (1991). Αποτέλεσε προηγουμένως τμήμα των Ιερών Μητροπόλεων Εδέσσης (από συστάσεως της τοπικής Εκκλησίας ως το 1922), Γιαννιτσών και Γουμενίσσης (1922-1932), Πολυανής, Αξιωτών, Παιονίας και Κιλκισίου (1935-1991). Η ίδρυση και η λειτουργία εκπαιδευτηρίων και φιλεκπαιδευτικών σωματείων σε χρόνους δύσκολους ήταν το εμπόδιο ενάντια σε αλλότριες επιβουλές. Η απελευθέρωσή της το 1912 σήμανε και την απελευθέρωση όλης της επαρχίας της. Επί αιώνες ήταν διοικητική έδρα, τα χρόνια της τουρκοκρατίας, υποδιοίκηση 1912-1927, πρώτος Δήμος στην περιοχή την περίοδο 1912-1919, έδρα επαρχίας από το 1927. Ήταν και είναι έδρα δημοσίων αρχών, υπηρεσιών, οργανισμών, ιδρυμάτων και του πρώτου Νοσοκομείο στο Νομό με λειτουργία από το 1936. Υπήρξε ένα από τα κέντρα της προβιομηχανικής Ελλάδας (μεταξουργεία), παραγωγής ονομαστών προϊόντων (μεταξιού, οίνου κλπ) και συνέβαλε στην τοπική οικονομία αλλά και ευρύτερα. Δεν πρέπει να λησμονείται και η συνεισφορά της σε όλους τους εθνικούς αγώνες. Προεπαναστατική περίοδο, επανάσταση του 1821, επαναστάσεις στη Μακεδονία 1856, 1878. Την περίοδο 1870-1910 καθίσταται σημαντικό κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα, όπως και αργότερα στον Α΄ Παγκόσμιο (1914-1918) κλπ. Θα μπορούσαν να κατατεθούν πραγματείες ολόκληρες για τα παραπάνω και για πλήθος θεμάτων που σχετίζονται με την περιοχή (Παιονία) και την πρωτεύουσά της (Γουμένισσα). Επομένως ιστορικό και φυσικό κέντρο της Παιονίας ήταν και είναι η ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ. Πρέπει να έχει τον ίδιο ρόλο και σε έναν νέο Δήμο που θα περιλαμβάνει όλη την επαρχία.

–Αν στην Παιονία προστεθεί και ο Δήμος Πολυκάστρου, όπως προτείνει ο ΙΤΑ, αυτό δεν είναι ανεδαφικό, αφού μάλιστα κατά τους ιστορικούς στο χώρο του εικάζεται πως βρίσκεται η ομηρική πρωτεύουσα των Παιόνων, η Αμυδών. Ο Αξιός δεν διαιρούσε την Παιονία αλλά την διέρρεε. Στην εισήγηση του 1925 για να προσδιοριστεί η επαρχία Παιονίας, τα όρια της τοποθετούνταν στις λίμνες Αρτζάν και Αματόβου. Η περίπτωση της Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Παιονίας (έδρα Γουμένισσα) που λειτουργεί από το 1940 και συμπεριλαμβάνει την Παιονία, το Δήμο Πολυκάστρου ακόμη δε και το Δήμο Πικρολίμνης είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση διευρυμένης Παιονίας. Επίσης υπάρχει ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ Παιονίας, στον οποίο ανήκουν οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω περιοχών από το 1949. Από το 1991 ενωτική δύναμη αυτών των περιοχών (Παιονίας- Πολυκάστρου) είναι η Ιερά Μητρόπολις Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου. Στη φήμη του Μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου μέχρι το 1991, όπου ανήκε η περιοχή, συμπεριλαμβάνονταν και τα ονόματα Αξιωτών και Παιονίας. Το Αξιωτών είχε σχέση με πληθυσμιακή ομάδα των μέσων βυζαντινών χρόνων που με την πάροδο των αιώνων αφομοιώθηκε, ενώ διαχρονικό παρέμεινε το όνομα Παιονία. Η σχέση των ανθρώπων όλων των Δήμων της περιοχής Παιονίας – Πολυκάστρου είναι πολύ καλή. Όλοι μας στην περιοχή αυτή έχουμε συγγενείς, φίλους, συναδέλφους, συνεργάτες, κοινή συγκοινωνία, κοινούς τόπους λατρείας, εργασίας, ψυχαγωγίας. Όλοι αισθανόμαστε πως ζούμε και κινούμαστε σε μια ενιαία περιοχή που μοιάζει με εκτεταμένη πολιτεία Δεν μας χώριζε και δεν μας χωρίζει τίποτε. Σύγχρονο καλό παράδειγμα, πέρα από την Εκκλησία και την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, είναι η συνεργασία των τριών Εμπορικών Συλλόγων της περιοχής. Εντυπωσιακό και το γεγονός πως στην ιστοσελίδα του Δήμου Πολυκάστρου έχει συμπεριληφθεί η ιστορία της Παιονίας. Αποδοχή δηλαδή από όλους της κοινής ιστορικής και νεότερης κληρονομιάς μας.
-Άρα και στην περίπτωση συνένωσης Παιονίας – Πολυκάστρου, το όνομα του Δήμου πρέπει να είναι ΠΑΙΟΝΙΑ.
-Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, δηλαδή δημιουργίας Δήμου από την Παιονία και το Πολύκαστρο, εύλογα προβάλει το ερώτημα ποια πρέπει να είναι η έδρα. Κάθε μία από τις σημερινές έδρες των Δήμων, αλλά και η μοναδική Κοινότητα, έχει να προτάξει τους δικούς της λόγους. Ο Ευρωπός την αρχαία ιστορία του που σταματά στις αρχές του Βυζαντίου. Η Γουμένισσα την παρουσία της επί εξακόσια και πλέον χρόνια ως καθιερωμένο ιστορικό κέντρο της περιοχής. Η Αξιούπολη τη δική της ιστορική πορεία και τη θέση της πάνω στον άξονα Πολυκάστρου-Γουμένισσας, Πολυκάστρου-Ευρώπου. Το Πολύκαστρο τη μεταπολεμική πεντηκονταετή δυναμική που το ανέδειξε από μικρό οικισμό σε σύγχρονη αναπτυσσόμενη πόλη. Τα Λιβάδια που στις αρχές του 20ου αιώνα είχαν 5.000 κατοίκους, ήταν από τους πρώτους σε πληθυσμό και παραγωγή τόπους της Κεντρικής Μακεδονίας με μεγάλη και αξιοζήλευτη ιστορία που το 1944 διακόπηκε βίαια, τα τελευταία όμως πενήντα χρόνια ανασυγκροτούνται εντυπωσιακά.
-Και στην περίπτωση της έδρας αυτού του Δήμου νομίζουμε πως η πρωτεύουσα της Παιονίας, η Γουμένισσα, με το πλούσιο ιστορικό παρελθόν, στο οποίο ήδη αναφερθήκαμε και ως έδρα Μητροπόλεως, Γραφείου Εκπαιδεύσεως (Προϊσταμένου και Σχολικού Συμβούλου), Νοσοκομείου, Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας ΔΟΥ, Δασαρχείου, Γραφείου Συγκοινωνιών, Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ΟΑΕΔ, και πολλών άλλων, πρέπει να συνεχίσει να έχει το ρόλο αυτό.

-Με μια σύγχρονη αντίληψη που διέπει πολλούς των προϊσταμένων των φορέων αυτών δεν θεωρείται η Γουμένισσα το επίκεντρο των ενεργειών τους. Η έδρα τους είναι εκεί, λειτουργούν όμως αποκεντρωμένα. Παράδειγμα η Μητροπολίτη, η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση που τις ενημερωτικές και επιμορφωτικές εκδηλώσεις των λειτουργών της τις πραγματοποιεί σε όλα τα κέντρα της περιοχής και σπανίως στην έδρα κλπ. Αυτό μπορεί να γίνει και με έναν ενδεχόμενο ενιαίο Δήμο της ευρύτερης περιοχής. Η άποψη παραμονής της έδρας στην ιστορική της θέση θα συμβάλει θετικά στην ενδυνάμωση της ενδοχώρας της Παιονίας. Θα αποτελέσει εμπόδιο στην ερήμωση, και στη φυγή των κατοίκων που απέμειναν με την αναγκαιότητα που θα προκύψει να γίνουν καλύτεροι δρόμοι, να αξιοποιηθούν τα θετικά δεδομένα ορεινών και ημιορεινών περιοχών, οι φυσικοί πόροι και τα φυσικά αγαθά πχ το νερό για όλο το νέο Δήμο και άλλα.
Συμπερασματικά από τις δύο περιπτώσεις που προαναφέρθηκαν όποια και αν υιοθετηθεί από την Πολιτεία, πρέπει να ληφθεί υπόψη πως:

1.Η Παιονία έχει παρουσία χιλιετιών στην ελληνική ιστορία. Ήταν και είναι περιοχή-επαρχία του ελληνικού Κράτους και με το ίδιο όνομα πρέπει να πορευθεί και στο μέλλον ως Δήμος.
2.Έπρεπε, πρέπει και επιβάλλεται να προσεχθεί, να γίνουν έργα, να δοθούν κίνητρα για να συγκρατήσει τον πληθυσμό της, να μπει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς.
3.Η ίδρυση Δήμου Παιονίας και η προοπτική του δεν είναι υπόθεση μόνο του Κράτους, του ΙΤΑ ή της ΚΕΔΚΕ αλλά πρώτιστα των ανθρώπων του. Για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο, πρέπει να υπάρχει από όλους και ιδιαίτερα από όσους ασχολούνται με τα κοινά, πίστη στον στόχο αυτό, σεβασμός στην ιστορία κάθε κωμόπολης, χωριού και δέσμευση για ισόρροπη ανάπτυξη όλης της περιοχής.