Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή – όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται στην σύγχρονη ιστοριογραφία. Το 1922 έχει καταγραφεί στην ιστορία του οικουμενικού Ελληνισμού ως χρονιά ορόσημο, αφού τα τραγικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν τότε στην Μικρά Ασία, κορυφώθηκαν με τον βίαιο και αναγκαστικό ξεριζωμό του Ελληνισμού της Ανατολής από τις πανάρχαιες εστίες του μετά 3.500 χιλιάδες χρόνια – από τον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης – αφήνοντας πίσω αμέτρητους αδικοχαμένους νεκρούς, πολύτιμες πατρίδες, ανεκτίμητους πολιτιστικούς θησαυρούς, ιερά της πίστης του, το βιός του, εν τέλει ένα λαμπρό πολιτισμό που δημιούργησε σε βάθος αιώνων.
Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης έγιναν πρόσφυγες και ανταλλάξιμοι. Δημιούργησαν νέες εστίες μετά το 1922-1924 στα όρια του Σύγχρονου Ελληνικού Κράτους, διάσπαρτα και σε όλη την επικράτεια με τον κύριο όγκο τους να οδεύει, κυρίως στις περιοχές που ελευθερώθηκαν μετά το 1912 καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και του Πειραιά.
Το 1922 σηματοδοτεί το τέλος της μεγάλης πορείας της παλιγγενεσίας του Ελληνισμού που ξεκίνησε με την Επανάσταση του 1821 και την νέα ιστορική αφετηρία, αυτήν της Ελλάδας του 20ου αιώνα, όπως μετασχηματίζεται στις μέρες μας. Οι νέες συνθήκες οριοθέτησαν την απαρχή μιας εκσυγχρονιστικής και ανορθωτικής περιόδου, στη διαμόρφωση της οποίας πρωταγωνίστησε ο προσφυγικός κόσμος, που κατάφερε να ξεπεράσει τις ανείπωτες δυσκολίες των πρώτων χρόνων και να αναδειχτεί σε παράγοντα προόδου. Η ευεργετική για την Ελλάδα παρουσία των Μικρασιατών προσφύγων άμβλυνε σταδιακά τις συνέπειες της καταστροφής του πιο δυναμικού και ακμαίου τμήματος του Ελληνισμού. «Γιατί ότι χάθηκε στη Μικρασία και στην Ανατολική Θράκη» γράφει ο Γεώργιος Τενεκίδης, «κερδήθηκε στην άλλη όχθη του Αιγαίου: Μικρασιάτες, Πόντιοι, Κωνσταντινουπολίτες και Θράκες δεν περιορίστηκαν απλώς σε μία οικονομική ή πολιτιστική εισφορά στο εθνικό σύνολο, αλλά στάθηκαν αμέσως συνδημιουργοί στη διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού».
Αυτά όλα καθιστούν το 2022 έτος ορόσημο στην συγκρότηση της σύγχρονης Ελλάδας και της ελληνικής εθνικής συνείδησης σήμερα.
Προκειμένου να τιμηθεί η Εκατονταετηρίδα Mνήμης του Προσφυγικού Ελληνισμού οι Μικρασιάτικοι Σύλλογοι του Κιλκίς, ενός κατ΄εξοχήν προσφυγικού Νομού, προγραμματίζουν από κοινού, και σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (Ο.Π.Σ.Ε.), την Π.Ε. Κιλκίς, και τους Δήμους, να διοργανώσουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους σειρά δράσεων.
Ένα λυχνάρι με μια αναμμένη φλόγα, είναι το λογότυπο που δημιούργησε η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας (ΟΠΣΕ) για την 100η επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής. Πρόσφατα, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας αναφερόμενος στην επέτειο αυτή: «Έχουμε ένα ιδιαίτερο χρέος, εθνικό και ιστορικό: Να κρατήσουμε τις μνήμες ζωντανές, να κρατήσουμε τη φλόγα αναμμένη».
Καραγιαννόπουλος Απόστολος
Εταιρεία Μικρασιατικών Σπουδών
και Ερευνών Ευρωπού
